مقبره شیخ شهاب الدین اهری

مقبره شیخ شهاب‌الدین اهری که امروزه به عنوان موزه ادب و عرفان نیز شناخته می شود یکی از زیباترین جاهای دیدنی شهرستان اهر محسوب می شود.تاریخ ساخت این بنا به دوره صفویه مربوط می شود و معروف است که شاه عباس صفوی بر روی مقبره بنا را تاسیس نموده است. البته آثاری از دوره‌های قبل، مانند دوره ایلخانی را نیز می‌توان در آن مشاهده کرد.

مقبره شیخ شهاب‌الدین اهری در بخش های مختلفی  شامل خانقاه، چینی‌خانه‌ها، صحن، ایوانی بلند، مناره‌ها و غرفه‌های متعدد ساخته شده است و دارای زیبایی خاصی می باشد.همچنین در سال 1374 این خانقاه به موزه ادب و عرفان تبدیل شده و تنها موزه عرفان در ایران محسوب می شود.در این موزه آثار ادبی و عرفانی جالبی از دوران صفوی تا قاجار نگهداری می شود.

معماری خانقاه شامل فضای بزرگی است که در زیر گنبدی  دو پوش قرار گرفته و در طرفین خانقاه اتاقهایی بصورت قرینه وجود دارد که به چینی خانه (محل نگهداری ظروف چینی) معروف شده است.

مسجد شیخ شهاب‌ الدین اهری در ضلع شرقی صحن این آرامگاه بنا شده است و دارای گچبری‌‌ها و تزئینات نقاشی زیبایی است. دور تا دور دیوار این مسجد دستخط‌ هایی وجود دارد که بین آنها دست‌نوشته‌‌هایی را از شیخ بهایی، شاه عباس سوم و ابوالقاسم نباتی تشخیص داده‌‌اند.

 این اثر در تاریخ ۱۸ تیر ۱۳۱۱، با شماره‌ی ثبت ۱۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

شیخ شهاب الدین معروف به شیخ الدین محمود تبریزی(اهری) فرزند احمد اهری، عارف و شاعر قرن هفتم هجری قمری است که در نیمه شعبان 580 هجری قمری در شهر اهر متولد شد در کودکی توسط پدرش قرآن را آموخت. وی در سن ۱۰ سالگی قرآن را از حفظ کرده بود. این عالم بزرگوار در دوران تحصیل خویش، کشتی گیر و پهلوان نیز بوده است.

شیخ شهاب الدین پس از سیر و سلوک در معنویت، به خواست استاد خویش شیخ سجاسی به درجه قطب نائل آمد وبه  هدایت و تعلیم و تربیت طالبان حق و طریقت پرداخت. اثر مکتوبی از این عارف اندیشمند به نام عشق‌نامه به جای مانده که عقاید و آرای عرفانی خود را در آن نوشته است. این عارف بزرگ در سال 665 قمری چشم از جهان فروبست و در صحن خانقاه خود به خاک سپرده شد.